Bir Bildiriminiz Var!

Bilgiye ulaşmanın en hızlı yollarından birisi olarak nitelendirilen sosyal medyanın elbette ki büyük ölçüde yararları var. Ancak hızlı bir şekilde bilgiye ulaşmanın getirdiği bazı dezavantajlar da var. Örneğin; Yayınlanan bir gönderinin doğruyu mu yanlışı mı söylediğini anlamak her zaman kolay kolay mümkün olmadığı gibi, bizi yanlış veya istemediğimiz kararlara da sürükleyebilmektedir. Unutmamak gerekir ki Facebook’un kurucusu ve sahibi olan Mark Zuckerberg hakkında 2018 yılında açılan davanın en büyük iddialarından biri de, insanların yapılacak olan seçimlerde halkın Trump mı yoksa Clinton mı konusunda Facebook üzerinden manipüle edildiği ve Trump’ın seçimleri kazandığı hakkındaydı. Görüldüğü gibi günümüzde, sosyal medyanın gücü küçümsenemeyecek kadar büyümüştür. Yanlış kararlar almamak için yapabileceğimiz en iyi şey ise gördüğümüz gönderilere inanmadan önce bu konu hakkında araştırma yapmaktır.

Sosyal platformların en büyük sıkıntılarından biri de, firmaların bu platformları bağımlılık yapıcı olarak tasarlamaları ve bizlerin farkında bile olmadan saatlerce kendimizi bu platformların içerisinde bulmamızdır. Öyle ki çoğu zaman, saat kaç diye merak ederek ekran kilidini açtığımız telefon ekranını, Instagram’da şöyle bir tur attıktan sonra, saate bakmadan kapatıyoruz.

İnsan psikolojisinden oldukça iyi anlayan firmalar, insanların kendi platformlarını kullanmaları için ellerinden geleni yapıyorlar, bunlardan en etkili olanlarından biri de şüphesiz telefonlara gönderilen bildirimlerdir. “A kişisi fotoğrafını beğendi”, “B kişisinin ilk fotoğrafını görmek için tıklayın” vb. Şeklinde gelen bildirimler bizlerde merak uyandırıyor ve fotoğrafımızın beğenilmesi bilinç altımızda hoşumuza gidiyor. Tabi bildirimleri kapatmak bize bağımlı olmamak konusunda yardımcı olacakmış gibi görünse de aslında bildirimler olmadığında da sürekli “bir şey mi kaçırıyorum acaba?” düşüncesi bizleri merakımıza yenik düşürdüğünden daha fazla bile kullanmaya başlıyoruz. Kullanıcıların sosyal medya üzerinden alınan beğeniler konusunda oldukça ileriye gitmeleri ve hatta bir çoğunun türlü saçmalıklar yapması yalnızca bizleri değil Instagram’ı da rahatsız etmiş olacak ki, firma beğeni sayılarımızı yalnızca hesap sahiplerinin görebilmesi üzerinde çalışmalar yapmaya başladı bile.

Aslında sosyal medya kullanımı üzerine ne zamandır bir şeyler yazmak ve düşüncelerimi sizlerle paylaşmayı düşünüyordum ancak bir türlü tam olarak ne yazmam gerektiğinden emin olamamıştım. Bu yazıyı yazmamdaki en büyük etkenlerden birisi de severek takip ettiğim Black Mirror antoloji serisinin yakın zamanda yayınlanan 5. Sezon - Smithereens adlı bölümü oldu. Sosyal medya hakkında sade ve yalın bir dil ile bir çok konuda eleştiride bulunan bölümde dikkat edildiğinde yalnızca ana hikayede değil bir çok sahnede insanların uygulamaları sıklıkla ve düşüncesizce kullandıklarına dair bir eleştiride bulunduğunu görebilirsiniz.

Sosyal medyayı bir kere değil, çoğu kez başarılı bir şekilde eleştirmiş olan Black Mirror’un konu ile alakalı bir kaç bölümünü daha sizlerle paragrafın sonunda paylaşmaktayım. Bu bölümlerin en sevdiğim özellikleri izledikten sonra bir şekilde sizlerde sosyal medya ile paylaştığımız kişisel bilgilerimiz ve sosyal medyayı kullanım sürelerimiz hakkında farkındalık oluşturmalarıdır. Bölümlerin isimleri; Nosedive, Be Right Back ve Smithereens'tir.

Özetle dikkat edilmesi gereken en önemli husus; sosyal medyayı kullanırken kendi düşüncelerimizi de geliştirmemiz gerektiği ve her gördüğümüze körü körüne, herhangi bir araştırma yapmadan veya üzerine düşünmeden inanmamamız gerektiğidir. Unutmayın ki sosyal medya bizler için beğeni / takipçi / izlenme sayısı kazanma uğrunda kullanılan bir amaç değil, doğru bilgiye çabucak erişmek ve çevremizle olan bağlantımızı kaybetmemek için kullanılan bir araç olmalıdır.

Sosyal medyayı gereğinden fazla kullanıp kullanmadığımızı düşünüyorsak, bunu takip etmenin en kolay yolu telefonlarımızda bulunan “Ekran Süresi” seçeneğini kullanarak, uygulamaların günlük veya haftalık kullanım saatlerinin raporlarına erişebilir ve eğer gereğinden fazla kullandığımızı düşünüyorsak, bu gidişe bir dur diyebiliriz. Unutmayın ki, bağımlılıktan kurtulmanın ilk şartı durumumuzun farkında olmaktır.

Sosyal platformlar hakkında düşüncelerimi paylaştığım bu makalemi okuduğunuz için teşekkürler, bir sonraki yazılarımda görüşmek üzere, hoşçakalın !

Tuzağı anlarsanız bağımlılıktan kurtulmak çok kolaydır.

- Allen Carr